Mục lục
1. Lây truyền từ mẹ sang con
Lây truyền chu sinh ( từ mẹ sang con) là một trong những cách lây truyền phổ biến nhất của HIV. Đối với trường hợp người mẹ chưa điều trị, tỷ lệ lây truyền cho con là 25%.
Ngày nay, cách lây truyền này hiếm khi xảy ra. Điều này đạt được là nhờ có ARV. Điều trị ARV giúp người bệnh HIV có thể trở về cuộc sống bình thường và tối thiểu nguy cơ lây nhiễm. Trong trường hợp người mẹ đã điều trị HIV với tải lượng K=K, khả năng lây truyền gần như bằng 0.
Nhưng việc lây truyền từ mẹ sang con có thể diễn ra sau khi sinh. Điều này xảy ra khi người mẹ cho con bú. Virus HIV tồn tại trong sữa mẹ, mặc dù ở với số lượng rất thấp. Virus trong sữa mẹ vô hại với người trưởng thành nhưng có nguy cơ đối với trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do lượng sữa nạp vào hằng ngày lớn, hệ miễn dịch và niêm mạc dễ tổn thương ở trẻ. Vì vậy, bất kể bạn đã điều trị K=K hay chưa, nên sử dụng sữa công thức cho trẻ để phòng tránh lây nhiễm.
2. “Tôi vừa được thông báo nhiễm HIV khi sắp sinh, tôi phải làm sao? “
Tình cờ phát hiện bị HIV là một trải nghiệm tồi tệ. Và càng tồi tệ hơn là phát hiện khi bạn chuẩn bị sinh con. Nhưng đừng lo, chúng ta sẽ cùng tìm hướng giải quyết.
Yếu tố quyết định khả năng lây truyền HIV cho con bạn chính là tải lượng virus lúc sinh. Tải lượng virus càng thấp, khả năng lây truyền càng thấp và ngược lại. Vì vậy nếu bạn phát hiện bị HIV khi đang mang thai, hãy tiến hành điều trị ARV nhanh nhất có thể. Sử dụng thuốc càng sớm, tải lượng virus khi sinh của bạn càng thấp và con bạn càng an toàn.
Vậy nếu bạn đã vào phòng sinh và y tá thông báo rằng bạn bị HIV thì sao ? Dĩ nhiên việc bạn bắt đầu điều trị ARV ngay lúc này sẽ không hiệu quả, tải lượng sẽ không thay đổi gì nhiều sau vài tiếng uống thuốc. Bạn cũng không thể bảo đứa trẻ hãy đợi vài tuần nữa cho đến khi mẹ điều trị hiệu quả hẳn chào đời. Vậy, giải pháp lúc này chính là điều trị ARV cho trẻ ngay sau khi sinh. Bạn an tâm, việc điều trị HIV cho đứa trẻ không phải bởi trẻ đã nhiễm HIV. Virus HIV cần thời gian xâm nhập và việc điều trị sẽ ngăn cản việc đó.
3. Các phác đồ dự phòng HIV cho trẻ
Thuốc ARV dành cho trẻ em thường được bào chế dưới dạng siro gồm 3 loại:
- nevirapin (NVP)
- zidovudin (AZT)
- lamivudin (3TC)
Hiện nay, phác đồ dự phòng HIV cho trẻ ở các nước phát triển như châu Âu , châu Mỹ dựa trên Hướng dẫn của Hiệp hội HIV Anh (BHIVA).
- Nếu người mẹ có tải lượng dưới 50 khi sinh: AZT ( 4 tuần )
- Nếu người mẹ có tải lượng cao hơn 50 hoặc không xác định: AZT+NVP+3TC ( 4 tuần )
Phác đồ dự phòng HIV ở các nước đang phát triển như châu Á, châu Phi dựa trên Hướng dẫn của WHO.
- Nếu người mẹ có tải lượng dưới 1000 khi sinh: NVP ( 4 đến 12 tuần tùy quốc gia )
- Nếu người mẹ có tải lượng cao hơn 1000 hoặc không xác định khi sinh: AZT+NVP ( 6 tuần nếu dùng sữa công thức hoặc 12 tuần nếu cho con bú )
Trẻ sơ sinh nếu nhiễm HIV đều được xem là đang ở giai đoạn AIDS, vì vậy cần dự phòng bệnh cơ hội cho bé ngay trong thời gian điều trị dự phòng. Co-trimoxazole là một loại thuốc kháng sinh dành cho em bé. Nó không được sử dụng để bảo vệ chống lại HIV. Bé sẽ tiếp tục dùng co-trimoxazole nếu bé được chẩn đoán đã nhiễm HIV sau khi điều trị dự phòng thất bại. Co-trimoxazole còn được gọi là Septrin hoặc Bactrim.
Tài liệu tham khảo:
Management of Infants Born to Mothers with HIV Infection | AAFP